Waar komt wol vandaan?

Van een schaap, dat weten we. Maar wist je dat al 10.000 jaar geleden er op schapen werd gejaagd. Vanaf 5000 voor Christus is men schapen gaan houden voor vlees en melk. Sinds die tijd is er met schapen gefokt en is de wol draagbaar geworden. Want van oudsher hadden schapen harde en ruwe vachten en waren ze zelf ruiend. Doordat we sneller meer wol wilden oogsten van een schaap is men gaan scheren. Eerst met een scherpe steen en later zijn er vondsten van messen, het lijkt zelfs dat hierdoor de schaar is ontworpen. Vanaf dit moment is een schaap dan ook levend meer waard dan dood.

Waardevol

Van de 13de tot de 15de eeuw is de wolprijs op zijn top. Sommigen ingezetenen van Engeland zijn steenrijk geworden door de wolhandel, aan Engeland worden van oudsher drie wonderen toegeschreven: kerken, vrouwen en wol. Er werden zelfs douanehuizen ingericht om uitvoerbelasting te innen van de 98% wol export.

Risico

Niet iedereen was bereid om uitvoerrechten te betalen. Zo ontstonden ‘uilen’, illegale wol smokkelaars. Zij werden zo genoemd omdat ze ‘oehoe’- geluiden maakten om te communiceren in de nacht. Maar de straffen die er op ‘uilen’ stonden waren niet gering. Een jaar in de gevangenis en aan het einde van dat jaar werd publiekelijk de linkerhand op een marktplaats afgehakt en daar op een zichtbare plek vastgespijkerd.

Georganiseerde misdaad

Na een handelsverbod met Frankrijk om de Britse wolnijverheid te beschermen, nam de smokkel alleen maar nog meer toe. Rond 1680 werd maar liefst 218.000 kilo wol illegaal naar Frankrijk uitgevoerd.

Het was geen Robin Hood-achtige onderneming om wol te smokkelen van de Engelse kust naar het Franse vaste land. Het was zelfs een goed georganiseerde misdaad die een omvangrijke en hongerige markt bediende. Het was een ‘sector’ waarin vaan gewelddadig, meedogenloos en extreem bloederig te werk werd gegaan, zelfs naar de standaard van die tijd.

bron: Een kleine geschiedenis van de wereld aan de hand van schapen | Sally Coultyard | eerste druk 2021